Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Smyrnium olusatrum & Kali australis

fotò
fotò
Àpi-fèr

Smyrnium olusatrum

Apiaceae Umbelliferae

Autre noum : Àpi-bouscas.

Noms en français : Maceron, Maceron potager.

Descripcioun :
Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.

Usanço :
Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...

Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae


Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun

Liò : Baragno - Escoumbre e proche dis oustau - Ermas - Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753

fotò
fotò
Sòudo

Kali australis

Amaranthaceae Chenopodiaceae

Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.

Nom en français : Soude de Ruthénie.

Descripcioun :
Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).

Usanço :
La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.

Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae

Ordre : Caryophyllales

Coulour de la flour : Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Sansouiro - Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
CC
ges
R
C
ges
ges
ges

Smyrnium olusatrum & Kali australis

RR
CC
ges
CC
CCC
ges
ges
ges

Coumpara Àpi-fèr emé uno autro planto

fotò

Coumpara Sòudo emé uno autro planto

fotò